سخت ترین جهادها
حجت الاسلام محمد حسین راجی
حجت‌الاسلام سیدمحمدحسین راجی از اساتید پرکار حوزه و دانشگاه و چهره‌های پرتلاش تبلیغی کشور است که محفل درس و بحث او، کانون تجمیع و هم‌افزایی گروهی از جوانان نخبه انقلابی در سطح شهر و دانشگاه‌های مشهد مقدس است. اخیراً کتابی تحت عنوان «صعود چهل ساله» با موضوع بررسی دستاوردهای چهل ساله انقلاب اسلامی بر اساس آمارهای بین‌المللی به قلم استاد راجی و جمعی از پژوهشگران منتشر شده که مورد توجه فعالان فرهنگی رسانه‌ای نیز قرار گرفته است. حجت‌الاسلام راجی معتقد است ایجاد یاس و ناامیدی و ترسیم آینده‌ای مبهم و تاریک، مهم‌ترین دستور کار دشمنان انقلاب و مردم است و از همین‌رو «امیدآفرینی» نیاز به جهادی دارد که جز جوانان مؤمن و انقلابی از عهده آن برنخواهند آمد. حاصل گفت و گوی ما با استاد برجسته حوزه علمیه در ادامه آمده است.
به نظر شما ضرورت و اهمیت جهاد امیدآفرینی در چیست؟
رهبر معظم انقلاب جمله آغازین بخش مربوط به گام دوم انقلاب در بیانیه‌ای که توسط ایشان صادر شده را به مسئله امید به آینده اختصاص دادند و نوشتند: «نخستین توصیه من، امید و نگاه خوش‌بینانه به آینده است. بدون این کلید اساسیِ همه قفل‌ها، هیچ گامی نمی‌توان برداشت.» حضرت آقا از ابتدای دوران رهبری تا الان بیش از ۷۰ بار این آیه را خوانده و بر آن تاکید کرده‌اند که: وَلَیَنصُرَنَّ اللهُ مَن یَنصُرُه. آیه‌ای که سراسر امیدبخش و امیدوارکننده است. امروز نقطه مرکزی برنامه‌های دشمن، دقیقاً ناامید کردن مردم و به خصوص جوانان است. ما در اینجا باید دقیقاً در نقطه مقابل آنان حرکت کنیم و همان‌طور که آقا در بیانیه فرمودند بایستی « امید صادق و متّکی به واقعیّت‌های عینی » را در بین مردم و جوانان تقویت و تشدیدکنیم.
چگونه باید وارد میدان جهاد امیدافرینی شد؟
برای اینکه بتوانیم امید صادق را بین مردم و جوانان توسعه دهیم، بایستی به چند محور توجه کنیم. اولین نکته تبیین وعده‌های محقق 
شده خداوند است؛ خدا به مادر موسی گفت: ما موسی را به تو برمی‌گردانیم؛ «انا رادوه الیک»؛ و برگرداند. به یعقوب گفت: یوسف را به تو برمی‌گردانیم و برگرداند؛ خداوند به یوسف فرمود: تو را از دل چاه نجات می‌دهیم و نجات داد؛ به موسی گفت: شما از رود نیل نجات می‌دهیم و نجات داد؛ به ابراهیم وعده داد، به عیسی وعده داد، به پیامبراکرم(ص) وعده پیروزی داد و همه آن وعده‌ها محقق شد. امروز هم خداوند به ما وعده می‌دهد؛ «وَ نُریدُ اَن نَمُنَّ عَلَی الَّذینَ استُضعِفوا فِی الاَرض». این وعده الهی است که حکومت در نهایت به دست صالحین خواهد افتاد. بنابراین بایستی وعده‌های محقق شده خدا را جلوی چشم مردم قرار دهیم. امروز هم آن وعده‌ها سرجای خودش است و البته صبر و استقامت، شرط رسیدن به پیروزی است.
محور دوم، تبیین دستاوردهای چهل ساله انقلاب است. بیان صحیح و جامع دستاوردهای انقلاب، مردم را امیدوار خواهد کرد. آقا در همین بیانیه گام دوم ۷ دستاورد اصلی انقلاب را مطرح و آن را تبیین می‌کنند: «ثبات و امنیت و حفظ تمامیت ارضی ایران، موتور پیشران کشور در عرصه علم و فنّاوری و ایجاد زیرساخت‌های حیاتی و اقتصادی و عمرانی، به اوج رسانیدن مشارکت مردمی و مسابقه خدمت‌رسانی، ارتقای شگفت‌آور بینش سیاسی آحاد مردم، سنگین کردن کفه عدالت در تقسیم امکانات عمومی کشور، افزایش چشمگیر معنویت و اخلاق در فضای عمومی جامعه، ایستادگی روزافزون در برابر قلدران و زورگویان و مستکبران جهان.» ابعاد مختلف این دستاوردها بایستی به‌طور عینی و ملموس برای مردم و جوانان بیان و تبیین شود.
نکته سوم توجه دادن به شرایطی است که توانسته‌ایم آن دستاوردها را محقق کنیم. این خیلی مهم است. ما در شرایطی پیش رفته‌ایم که تمام دنیا علیه ما بوده است. آقا در بیانیه می‌فرمایند: «انقلاب اسلامی و نظامِ برخاسته از آن، از نقطه صفر آغاز شد؛ همه‌چیز علیه ما بود،»
کدام انقلاب چنین شرایطی داشته است؟ انقلاب فرانسه، انقلاب آمریکا، انقلاب شوروی، انقلاب چین همه مورد حمایت تمام یا بخشی از قدرت‌های وقت جهانی بوده است. شرایط بحرانی دیگری مثل موج توطئه‌ها و موج تجزیه‌طلبی که از فردای پیروزی انقلاب یعنی ۲۳ بهمن کشور را فراگرفت، ترور ۱۷هزار نفر از بهترین افراد این مملکت که رئیس جمهور، نخست‌وزیر و نماینده‌های مجلس در میان آنها بودند، تحریم‌های شدید، نفوذ و… بخشی از شرایطی بوده که علی رغم آنها این انقلاب به پیش رفته است و به دستاوردهای فعلی رسیده است. اینکه ما در چه شرایطی شروع کرده‌ایم و پیش رفته‌ایم و همچنان ماندگار هستیم، خود بسیار امیدبخش است.
مسئله چهارم، بیان وضعیت دشمن است. تبیین اینکه ما چهل سال پیش کجا بوده‌ایم و امروز در چه وضعیتی هستیم در مقایسه با دشمن که چهل سال پیش در چه وضعیتی بود و امروز کجاست، خود روشنگری بسیار مهمی است. چهل سال قبل کسی جرئت نداشت یک کلمه بر ضد آمریکا صحبت کند، این در حالی است که امروز وارد چهل‌وسومین سال انقلاب شدیم و کنگره آمریکا با آن وضعیت روبه‌رو شد! آقا در بیانیه می‌فرمایند بعد از چهل سال از انقلاب «یکی از آن دو کانون دشمنی نابود شده و دیگری با مشکلاتی که خبر از نزدیکی احتضار می‌دهند، دست‌وپنجه نرم می‌کند! و انقلاب اسلامی با حفظ و پایبندی به شعارهای خود همچنان به پیش می‌رود.»
پنجمین محور، مسئله ظرفیت‌های کشور است. رهبری در گام دوم می‌فرمایند: «گفته شده است که ایران از نظر ظرفیّت‌های استفاده‌نشده طبیعی و انسانی در رتبه اوّل جهان است.» بنابراین دستاوردهایی که تاکنون انقلاب کسب کرده همه بدون استفاده از ظرفیت‌های بالفعل کشور بوده است. گام دوم انقلاب، فعال‌سازی این ظرفیت‌هاست. تبیین این مسئله به شدت امیدآفرین است.
ششمین نکته توجه به گره‌های ذهنی مردم و جوانان و پاسخ به آن هاست. بخش مهم جهاد امیدآفرینی این است که این گره‌ها و شبهات، دیده و پاسخ آن ارائه شود. به‌عنوان مثال برای برخی این شبهه وجود دارد که چرا باید برای انرژی هسته‌ای، این همه هزینه و تحریم بر کشور تحمیل شود؟ ما باید بتوانیم این بحث را برای مردم تبیین کنیم که انرژی هسته‌ای برای نسل آینده کشور نیازی حیاتی است و ابعاد آن را به زبانی قابل فهم تبیین کنیم.
ما اگر بتوانیم این ۶ محور را در نظر داشته باشیم، آن امیدآفرینی و امیدبخشی اتفاق خواهد افتاد. البته این جهاد، اصلاً کار ساده‌ای نیست. بیان این ها، به معنای واقعی کلمه جهاد لازم دارد. به همین خاطر است که می‌گوییم جهاد امیدآفرینی، چون کار سخت و طاقت‌فرسایی است.
البته امروز فضای مجازی، ظرفیت خوبی در اختیار فعالان انقلابی قرار داده است.
اتفاقاً حوزه امیدآفرینی، حوزه‌ای است که بایستی در فضای حقیقی انجام شود.
فضای مجازی درواقع سرریز فضای حقیقی است. در فضای حقیقی مثل مسجد، دانشگاه، کانون‌های فرهنگی سطح محلات، باید اقناع و تبیین حاصل شود. دوستان و فعالان فرهنگی باید خودشان را در معرض گفت و گو، تعامل و پاسخ به شبهات و گره‌های ذهنی جوانان و مردم قرار دهند. این‌طور نیست که با توئیت زدن مشکلی حل شود!
چیزی شبیه برنامه «بدون توقف» صداوسیما لازم داریم اما در در هر مسجد و محله‌ای این باید اتفاق بیفتد.
به نظر شما، مهم‌ترین ویژگی‌های فردی که بخواهد وارد میدان امیدآفرینی شود، چیست؟
کسی که می‌خواهد وارد جهاد امیدآفرینی شود بایستی چند ویژگی داشته باشد. اولین مورد که سخت‌ترین آن هم هست، به‌دست آوردن احاطه علمیِ لازم است. جهادگر این حوزه باید وقت بگذارد و با مطالعه فردی یا تیمی تسلط و احاطه لازم به مسائل و چالش‌های پیش‌رو را به‌دست آورد. دومین نکته سعه صدر است. به‌طور کلی انتقاد و اشکال وارد کردن کار راحتی است و کسی که بخواهد در مقام دفاع و تبیین ظاهرشود، کارش سخت‌تر است و نباید انتظار داشته باشد مورد قبول واقع شود. چه بسا ممکن است مورد هجمه و توهین و پرخاشگری هم قرار گیرد.
سومین ویژگی اینکه بایستی تا حد قابل قبولی به منظومه فکری رهبرانقلاب مسلط باشد که اگر این‌گونه نباشد، ممکن است تصور کند در موضوعی در حال دفاع از نظام است در حالی که در زمین دشمن در حال بازی است. به‌عنوان مثال یک عده از دوستان انقلابی و حزب اللهی در فضای مجازی، هر روز گوشه‌ای از نقاط ضعف و مشکلات موجود در نظام را نشان می‌دهند و نقد می‌کنند. گرچه این کار اگر صحیح و به شیوه درستی باشد، هیچ اشکالی ندارد اما موضع اینان به گونه‌ای است که جز سیاه‌نمایی و ناامیدکردن مخاطب و مردم از نظام و آینده چیزی دستگیر آنان نمی‌شود. اینان فکر می‌کنند در حال خدمت هستند اما در واقع دارند در خط ناامیدی مردم حرکت می‌کنند.
چگونه می‌توان نسبت به منظومه فکری رهبرانقلاب، شناخت لازم را پیدا کرد؟
انس داشتن با صحبت‌های آقا. وقتی انس باشد به راحتی می‌توان به منظومه فکری آقا پی برد و در هر حوزه موضوعی، چه مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و… آن ساخت اصلی نگرش ایشان را احصا کرد.
به‌عنوان نکته پایانی، اگر مطلبی مانده است بفرمایید.
امروز امیدآفرینی و ایجاد انگیزه و نشاط نسبت به انقلاب و آینده آن را واقعاً بایستی به چشم جهاد ببینیم. همان‌طور که عرض کردم اینجا حقیقتاً خط مقدم جنگ است که دشمن مستقیماً دارد ما را می زند، ما هم بایستی با حضور جهادی در این خاکریز، نگذاریم دشمن پیشروی کند و به اهداف خود دست یابد.
